Deze morgen heeft de Belgische viroloog Steven Van Gucht meer uitleg gegeven hoe je ventilatoren en airco’s veilig kunt gebruiken in coronatijden. Ik vind het belangrijk om dit te delen op deze blog.
Het coronavirus verspreidt zich via druppels en via onze handen waarmee we in onze ogen, mond en neus wrijven. Er kan niet uitgesloten worden op dit moment dat het virus zich ook verspreidt via aerosolen: fijne druppels die in de lucht hangen. Slecht geventileerde ruimtes zijn dus een risico, zeker als je er met meerdere personen verblijft. Zet dus regelmatig thuis je ramen en deuren open (niet op de warmste momenten van de dag, maar ‘s ochtends en ‘s avonds als het nog koel is). Want natuurlijke ventilatie werkt altijd het best.
Inhoudstafel
Wat met een ventilator tijdens corona?
Een ventilator op zich is geen risico, als je hem juist gebruikt. Dat wil zeggen: thuis in je eigen bubbel is er totaal geen probleem. Maar je richt je ventilator best niet rechtstreeks op mensen, zeker niet op het gezicht. Ventilatoren kunnen immers door hun luchtstroom druppels verder dan 1 of anderhalve meter verspreiden.
Wat met een airco tijdens corona?
Een mobiele airco heeft een afvoerslang naar buiten voor warme lucht, een vaste airco werkt ook met een buitenunit. Een airco is dus normaal geen bron van besmetting, tenminste als het toestel in staat is om verse lucht aan te trekken. Er moet verse lucht ingeblazen worden. Als dat niet zo is, wordt telkens dezelfde lucht de kamer ingeblazen en dan is er geen verdunningseffect bij het virus aanwezig. Dan kan het coronavirus toch door de kamer zweven. Een airco zonder buitenslang is dus geen goed idee. Het is dus zeer belangrijk om je airco goed te onderhouden en de filters regelmatig te vervangen.
Een onderzoek in China van 26 juli 2020 bevestigt het belang van een goed onderhouden airco, voldoende afstand tussen tafels in restaurants en een goede ventilatie. Tien personen uit 3 families zijn in januari allemaal besmet geweest met het coronavirus in een restaurant in Guangzhou. Eén persoon die ook in het restaurant lunchte en uit Wuhan kwam zou de oorzaak geweest zijn van de andere besmettingen. De tafels stonden nochtans meer dan 1 meter uit elkaar en de verschillende families hadden geen contact met elkaar. Dus namen de onderzoekers stalen van de airco van het restaurant, zowel aan de zijde van de instromende lucht als aan de zijde van de uitstromende lucht. Geen enkel staal van de airco bevatte het coronavirus. Toch besluiten de onderzoekers dat de luchtstroom van de airco een rol kan gespeeld hebben om het virus over te dragen van de ene tafel naar de andere tafel. Besmette druppeltjes (met diameter groter dan 5 micrometer) kunnen zich niet verder dan een meter verplaatsen volgens laboratoriumonderzoek. Kleine druppeltjes (kleiner dan 5 micrometer) kunnen grotere afstanden overbruggen (anderhalve meter). Aangezien van de 91 bezoekers in het restaurant er maar 10 ziek werden, vermoeden de onderzoekers dat de airco niet de oorzaak is, maar dat de luchtstroom van de airco ervoor gezorgd heeft dat deze druppels iets verder zijn beland dan normaal. Dat zo de besmetting heeft plaatsgevonden.
Wat met een airco op kantoor?
Het Rijksinstituut voor Volkgezondheid en Milieu in Nederland, afgekort RIVM, heeft enkele richtlijnen uitgevaardigd. Soms moet je eens bij de noorderburen te rade gaan om wijzer te worden. Eerst en vooral is er geen sluitend causaal verband aangetoond tussen airco’s, luchtverversing en de verspreiding van het coronavirus. Maar omdat niet uit te sluiten is dat de besmetting wel plaats kan vinden via de luchtstromen op kantoor, nuanceert RIVM geldende richtlijnen rond airconditioning. Samengevat zijn de adviezen als volgt:
Vermijd circulatie tussen verschillende personen in één ruimte
Het European Centre for Disease Prevention and Control heeft in een recent advies aanbevolen om luchtstromen van persoon tot persoon te vermijden. Dit wil zeggen het vermijden van ventilatoren en airco’s die lucht laten circuleren in één ruimte zonder dat de lucht wordt ververst. Dat kon u hierboven al lezen. Er wordt immers niet uitgesloten dat aerosolen zich verder dan anderhalve meter zouden kunnen verspreiden. Dus is het uit voorzorg aan te raden om recirculatie van lucht binnen één ruimte waar meerdere personen gedurende langere tijd werken te vermijden.
Terughoudendheid om airco uit te schakelen
Het RIVM is terughoudend om de circulatie van airco’s tussen meerdere ruimtes uit te schakelen. Het is nog altijd de vraag of dit ervoor kan zorgen dat een infectieziekte zoals het coronavirus kan verspreid worden. Het uitschakelen van een airco heeft ook grote gevolgen voor een geheel gebouw, zeker als het warm is of er een hittegolf is. Het belangrijkste is dat dergelijke aircosystemen voldoende verse buitenlucht aanvoeren om recirculatie van luchtstromen zoveel mogelijk te vermijden. Het is belangrijk om de normale werking van ventilatie in gebouwen na te leven:
– Ventileren: afvoer van vuile lucht en aanvoeren van verse lucht
– Bij twijfel: win advies in van een aircospecialist of onafhankelijk expert over je airco- en ventilatiesysteem en het gebruik ervan
– Als het gaat om oude airconditioning: overweeg en win advies in of je ventilatie nog aan alle moderne eisen voldoet (zijn de roosters nog voldoende? zijn de filters nog ok? heb ik een HEPA-filter?)
– Verlucht regelmatig gedurende 10 tot 15 minuten door ramen en deuren tegenover elkaar open te zetten. Zeker na samenkomsten van mensen, bijv. vergaderingen.
– Voer tijdig een onderhoud uit aan je airconditioning.
Het RIVM heeft zich voor zijn adviezen gebaseerd op onderzoeken van meerdere universiteiten en kennisinstituten.
Update op 29 augustus 2020= Het NRC Handelsblad heeft een interessant artikel gepubliceerd op 28 augustus waar ze 6 deskundigen op het gebied van airconditioning aan het woord laat. Buitenlucht laten circuleren, onderhoud, de juiste afstelling en HEPA-filters zijn belangrijk. Het is de moeite om dit artikel te lezen. Je kan het lezen via deze link.
Bron: Cmweb.nl Bronnen:
https://doi.org/10.3201/eid2607.200764
https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/26/7/20-0764_article
https://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheid-in-de-media/kan-het-coronavirus-zich-via-airco-verspreiden
https://www.nrc.nl/nieuws/2020/08/28/waart-het-virus-rond-boven-het-systeemplafond-a4010094#photo=LTE5MTc
Deze website bevat affiliatelinks. Als je op een affiliatelink klikt, verandert dit niets voor jou maar verdien ik een commissie als je iets koopt voor mijn inspanningen. Dit verandert niets aan mijn oordeel: op deze website staan zowel berichten zonder affiliatelinks om jullie te informeren als affiliatelinks.n zonder affiliatelinks om jullie te informeren als affiliatelinks.