Kan je een airco of ventilator veilig gebruiken in coronatijd?
We leven momenteel niet in de makkelijkste tijden. Eigenlijk onze volledige maatschappij is aan banden gelegd door het Covid-19 virus. Dit merken we niet alleen aan de druk op de ziekenhuizen, maar ook op ons dagelijkse leven. We brengen plots veel tijd in huis door, aangezien het niet meer mogelijk is om naar kantoor te gaan.
Ben jij ook vanuit huis aan het werk? Merk je dat het tijdens warme dagen bijzonder warm in jouw woning wordt? Dan ben je zeker niet de enige! De huidige huizen zijn bijzonder goed geïsoleerd, waardoor de warmte langdurig in huis blijft hangen. Binnentemperaturen van ruim 25 graden zijn hierdoor eigenlijk ‘normaal’ geworden.
Eigenlijk is het niet gezond om in dergelijke temperaturen te moeten werken. Wil jij daarom ook graag iets aan de binnenhuistemperatuur gaan doen? Dan wil je hier mogelijk een airco of ventilator voor gaan gebruiken. Een terechte vraag hierbij is of je echter een airco of ventilator wel veilig kunt gebruiken in de coronaperiode? Het antwoord op die vraag vind je hieronder!
Inhoudstafel
Kan een airco/ventilator bijdragen aan verspreiding van het systeem?
In de afgelopen maanden is vaak onderzoek gedaan naar de verspreiding van het Covid-19 virus. Lange tijd werd aangenaam dat deze verspreiding op twee manieren plaats kon vinden: door te hoesten of door te niezen. Plots kwam hier enige verwarring over.
In een restaurant in China waren namelijk meerdere mensen besmet geraakt. Zonder dat iemand had geniest of had gehoest. Bovendien zaten deze mensen niet bij elkaar aan tafel. Al snel ontstond het vermoeden dat het aircosysteem de aerosolen had verspreid.
Uiteindelijk bleek dat dit toch niet de oorzaak was. De oorzaak was te vinden in het feit dat de tafels slechts één meter bij elkaar vandaan stonden. Slechts van twee tafels waren mensen besmet geraakt, waardoor de airco niet de schuldige kon zijn. Niet geheel toevallig bleken beide tafels ook nog eens naast elkaar te hebben gestaan.
Met andere woorden: een airco of ventilator kan het virus niet verder verspreiden, dat was het standpunt van het Nederlandse RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) wat ik ook vorig jaar vermeld had (zie hier de link naar RIVM), maar dit moet nu bijgestuurd worden.
Hoe verspreidt Covid zich?
SARS-CoV-2 wordt vanaf het begin van de epidemie beschouwd als een ‘druppelinfectie’ waarbij overdracht voornamelijk plaatsvindt binnen een korte afstand van 1,5 meter via directe transmissie met druppeltjes afkomstig uit de luchtwegen. Deze druppeltjes kunnen variëren van grootte. Op verdere afstand van de besmette persoon worden de druppeltjes steeds verder uiteen gespreid en is de kans op infectie kleiner. Uit epidemiologische en modelleringsstudies blijkt dat onder bepaalde omstandigheden en over een grotere afstand ook indirecte transmissie via aerogene overdracht van infectieuze aerosolen kan plaatsvinden. Bijvoorbeeld in ruimtes waar geen of te weinig ventilatie is en/of veel mensen, vooral voor een langere tijd, bij elkaar zijn.
De omstandigheden in het binnenmilieu kunnen de transmissie van het virus bevorderen. Het is echter niet bekend in welke mate de binnenmilieufactoren bijdragen aan de transmissie van SARS-CoV-2. Bijvoorbeeld: een lage luchtvochtigheid kan er voor zorgen dat er meer aerosolen worden gevormd doordat meer verdamping mogelijk is. Ook kunnen luchtstromen en temperatuur invloed hebben op uitdroging van slijmvliezen. Tot slot lijken (sterke) luchtstromen ook invloed te hebben op de verspreiding van de druppels.
Er is onvoldoende bewijs dat transmissie van SARS-CoV-2 heeft plaatsgevonden via luchtkanalen van een ventilatie- of klimaatbeheersysteem van de ene ruimte naar een andere ruimte in een gebouw.
Helpt ventilatie en luchtreinigers?
Goede ventilatie en effectieve luchtreinigers kunnen virusdeeltjes in de lucht verminderen, maar het is op dit moment onduidelijk of dit ook daadwerkelijk tot aantoonbaar minder COVID-19 leidt. Praktijkonderzoek hiernaar ontbreekt (update 3 juni 2021 RIVM). Wel suggereren studies dat onvoldoende ventilatie tot aerogene transmissie zou kunnen leiden en dat voldoende ventilatie de kans op aerogene transmissie kan voorkomen of beperken.
Er zijn studies gepubliceerd waaruit blijkt dat luchtreinigers aerosolen uit de lucht kunnen verwijderen, mits er voldoende luchtreinigers worden gebruikt en op de juiste positie worden geplaatst. Echter, het is nog onbekend of met luchtreinigers (luchtfilters of -desinfectie) aantoonbaar meer besmettingen worden voorkomen als dit in publieke settings zoals scholen en kantoren aanvullend wordt gebruikt naast goedwerkende ventilatie.
Er is internationale consensus dat goede ventilatie bijdraagt respiratoire infecties zoals COVID-19 te voorkomen, maar het is onbekend in welke mate of wat de optimale ventilatiecapaciteit is.
Wat is het advies over luchten en ventilatie in een woning?
Er wordt aangeraden om 24 u per dag ramen op een kier te zetten, roosters open te houden of een mechanisch ventilatiesysteem constant aan te zetten. Lucht meerdere keren per dag de ruimtes door ramen en deuren tegenover elkaar open te plaatsen voor 15 minuten. Na het koken, douchen of een samenkomst met meerdere mensen, lucht dan meer. Ook als je verft of iets lijmt. Doe dit ook in de winter. Zorg voor een goed onderhoud van ventilatieroosters en mechanische ventilatiesystemen.
Het Nederlandse RIVM is terughoudend in het afraden van ventilatiesystemen met recirculatie tussen verschillende ruimtes (HVAC-systemen) waarbij lucht van de ene ruimte naar de andere ruimte wordt gebracht, omdat voldoende onderzoek dat bevestigt dat dit een rol speelde in de verspreiding van een infectieziekte ontbreekt. Het uitzetten van deze recirculatie heeft ook gevolgen voor het klimaat in het hele gebouw. Bij systemen met recirculatie tussen verschillende ruimtes is het wel van belang dat er voldoende verse buitenlucht wordt toegevoegd
Het vermijden van luchtstromen van persoon naar persoon
Het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding adviseert om luchtstromen van personen naar personen te vermijden, omdat in meerdere publicaties dergelijke luchtstromen worden vermeld als mogelijke oorzaak voor verspreiding van covid. Daar moet je op letten bij het luchten omdat er sterke luchtstromen kunnen ontstaan die rechtstreeks van één persoon naar een andere persoon gaan. Na gebruik van gemeenschappelijke ruimtes, bijv. vergaderruimtes, een woonkamer nadat je bezoek hebt gehad, worden bij voorkeur na de bijeenkomst of tijdens een onderbreking verlucht als iedereen de ruimte heeft verlaten. Vermijd (zwenkventilatoren) en mobiele airco’s in een gemeenschappelijke ruimte. Als het gebruik van deze toestellen echter noodzakelijk is, bijv. omdat door de warmte anders gezondheidsklachten ontstaan, voorkom dan zoveel als mogelijk dat de luchtstroom van de ene persoon naar de andere gaat. Als je alleen woont of het gaat om een ruimte waar je alleen verblijft, dan kunnen ventilatoren en mobiele airco’s wel. Bij personen met een zwakke gezondheid is het advies om enkel (zwenk)ventilatoren en mobiele airco’s te gebruiken in gemeenschappelijke ruimtes als er geen andere verkoeling mogelijk is, bijv. in verpleeghuizen. Er moet wel op gelet worden dat de luchtstroom niet van de ene persoon naar de andere persoon gaat.
Extra tips voor het koelen van jouw woning
Als je al een ventilator of airco hebt, is het advies om onderstaande tips op te volgen:
- Laat jouw huis regelmatig goed doorluchten. Op deze manier voorkom je dat je in jouw woning met té droge lucht te maken gaat krijgen en zo verminder je de kans op besmetting met covid. Zoals je reeds hierboven hebt kunnen lezen, kan te droge lucht voor de nodige gezondheidsklachten zorgen.
- Zet de airco of ventilator niet te dicht bij je. Het klinkt interessant om bijvoorbeeld een ventilator zo dicht mogelijk bij je neer te zetten. Je ontvangt hierdoor veel verkoeling, maar ook hierdoor kan bijvoorbeeld jouw huid uit gaan drogen. Tevens is het goed mogelijk dat hierdoor jouw ogen uitdrogen. Zorg er dus voor dat je de ventilator (of airco) op geruime afstand neerzet. Let ook goed op de luchtstromen, dat er geen andere personen in de luchtstromen zitten.
- Maak gebruik van een luchtreiniger. Wil je de verspreiding van het coronavirus zoveel mogelijk voorkomen? Dan is het advies om op 1,5 meter afstand van mensen te blijven en om jouw handen vaak te wassen. Daarnaast kan het ook helpen om een luchtreiniger in jouw woning te gebruiken. Een luchtreiniger zou eventueel in staat kunnen zijn om de virusdeeltjes uit de lucht te filteren. Door een luchtreiniger te gebruiken, zorg je voor schone lucht. Dat komt onder meer jouw gezondheid en concentratie ten goede.
- Maak gebruik van een luchtbevochtiger. Heb je de airco of ventilator in jouw werkruimte regelmatig aanstaan? Dan kan het geen kwaad om ook een luchtbevochtiger aan te schaffen. Deze bevochtiger is in staat om meer vocht aan de lucht toe te voegen, waardoor de lucht een stuk minder droogt wordt. Ook dit is weer bevorderlijk voor jouw gezondheid.
- Laat de airco of ventilator niet de hele dag aan staan. In het verlengde van bovenstaande tips sluiten we de lijst met deze tip af. Het advies is om de airco of ventilator niet de hele dag aan te laten staan. De ervaring leert namelijk dat dit niet altijd het gewenste effect oplevert. Ook kost dit veel energie en droog je de lucht nog verder.
- Onderhoud je ventilator en airco goed.
Conclusie: kan het Covid-19 virus verspreid worden door een airco?
Het heeft er alle schijn van dat een (mobiele) airco of ventilator het Covid-19 virus kan verspreiden als personen in elkaars luchtstroom zijn. HVAC-installaties zouden geen probleem zijn, mits goed onderhoud. Dit blogartikel is natuurlijk een momentopname want nog elke dag leren de overheid en de gezondheidsorganisaties bij over covid.
Deze website bevat affiliatelinks. Als je op een affiliatelink klikt, verandert dit niets voor jou maar verdien ik een commissie als je iets koopt voor mijn inspanningen. Dit verandert niets aan mijn oordeel: op deze website staan zowel berichten zonder affiliatelinks om jullie te informeren als affiliatelinks.